ทำ IF ลดไขมันส่วนเกินในร่างกายได้อย่างไร ยั่งยืนไหม เหมาะกับใครบ้าง ?

ประโยชน์การทำ IF

เป็นที่ทราบกันดีว่าการทำ IF หรือ Intermittent Fasting มีประโยชน์ในการลดน้ำหนักสำหรับผู้ที่มีน้ำหนักส่วนเกิน หรือผู้ที่ต้องการควบคุมหรือรักษาน้ำหนักไว้ให้คงที่ แต่นอกเหนือจากการควบคุมน้ำหนัก ทราบหรือไม่ว่าการทำ IF นั้นมีประโยชน์ต่อร่างกายในหลาย ๆ อวัยวะ และสามารถป้องกันการเกิดโรคต่าง ๆ เช่น เบาหวาน ความดันโลหิตสูง ได้ด้วย

สารบัญ IF -Intermittent Fasting

• ทำ IF อย่างไร ลดปริมาณไขมันส่วนเกินได้แถมสุขภาพดี
• รู้หลักการกำจัดแคลอรี ในการทำ IF
• 6 ประโยชน์การกำจัดแคลอรี แบบ IF
• การทำ IF แบบได้ผลดี ต้องทำอย่างถูกต้องเหมาะสม

ทำ IF อย่างไร ลดปริมาณไขมันส่วนเกินได้แถมสุขภาพดี

ในภาวะการรับประทานปกติ ส่วนที่เกินจากร่างกายใช้งานจะถูกเปลี่ยนเป็นรูป Glycogen และ Fat

ในขณะที่เราไม่ได้รับประทานอาหาร เช่น ระหว่างมื้อ ช่วงหลับ จะเกิดการสลาย Glycogen เป็นน้ำตาลให้ร่างกายใช้เป็นพลังงาน ในส่วนของการสลายไขมันจะไม่ค่อยเกิดขึ้นในภาวะการรับประทานอาหารปกติ

การจะลดน้ำหนักโดยหลักการคือ Caloric Restriction โดยลดการรับประทาน เพื่อลดแคลอรี 15-40% ของพลังงานที่ร่างกายต้องการใช้ โดยต้องไม่มีภาวะขาดสารอาหาร วิตามินและแร่ธาตุที่สำคัญต่อร่างกายซึ่งสำคัญมากต่อสุขภาพ

หากมีการควบคุมอาหาร แต่มีภาวะขาดโปรตีน แร่ธาตุ วิตามินจากการลดการรับประทานนั้นจะส่งผลให้น้ำหนักลง แต่เกิดภาวะการเจ็บป่วยมาแทนได้ เป็นการผอมที่ไม่แข็งแรง และไม่เป็นผลดีต่อร่างกาย

ดังนั้นการทำ Caloric Restriction ที่ถูกต้อง จะทำให้ร่างกายดึงส่วนที่เป็น Glycogen มาใช้งานเต็มที่ และในขณะที่ร่างกายยังต้องการพลังงานอยู่เนื่องจากแคลอรีที่รับประทานเข้าไปน้อย ไม่พอเพียง ซึ่งเป็นผลจากการทำ Caloric Restriction ร่างกายจึงจะเริ่มเผาผลาญไขมันมาใช้เป็นพลังงานให้ร่างกายแทน ทำให้ระดับไขมันในร่างกายลดลง สัดส่วนต่าง ๆ ที่เป็นที่สะสมไขมันจะค่อย ๆ เล็กลงจากการที่ร่างกายดึงไปใช้งาน

รู้หลักการกำจัดแคลอรี ในการทำ IF

การควบคุมปริมาณอาหารหรือจำกัดแคลอรีที่ทางการแพทย์ หากจะเรียกให้ตรงตามหลักการคือ Caloric restriction ซึ่งมีหลากหลายวิธี การทำ IF เป็นวิธีหนึ่งของการทำ Caloric restriction ซึ่งวิธีการควบคุมแคลอรีที่รับประทานมีหลากหลายวิธี ยกตัวอย่างเช่น

• Time restricted feeding (TRF) : ที่เป็นที่รู้จักกันแพร่หลาย และเรียกกันว่า IF คือ การรับประทานอาหารในช่วงเวลาจำกัด และมีจำนวนชั่วโมงในการงดอาหารมากกว่าช่วงที่รับประทาน เช่น อดอาหาร 16 ชม รับประทานปกติ 8 ชม เป็นต้น
• Periordic fasting : การอดอาหารหรือการรับประทานอาหารแคลอรีต่ำ(น้อยกว่า 1,000 แคลต่อวัน)เป็นเวลา 2 วัน/สัปดาห์ และรับประทานอาหารตามปกติ 5วัน/สัปดาห์
• Alternate day fasting : การอดอาหารหรือการรับประทานอาหารแคลอรีต่ำ(25% ของพลังงานที่ร่างกายต้องการต่อวัน) สลับการรับประทานอาหารปกติสลับวันไปเรื่อย ๆ

ซึ่งผลของการลดน้ำหนักตัวและระดับไขมันในเลือด ไม่มีความแตกต่างกันในกลุ่ม TRF เมื่อเปรียบเทียบกับกลุ่ม Alternate day fasting ดังนั้นการทำ caloric restriction แบบ TRF จึงสามารถทำได้ง่ายกว่าและได้ผลลัพธ์ที่ดีไม่แตกต่างกับวิธีอื่น (PMCID: PMC5680777)

6 ประโยชน์การกำจัดแคลอรี แบบ IF

การทำ Caloric Restriction หรือ IF มีประโยชน์เทียบเท่าการกิน Healthy Diet ทุกมื้อทุกวัน และในรายที่ไม่สะดวกในการเลือกอาหารที่มีประโยชน์ทางโภชนาการมาปรุงเองในแต่ละมื้อแต่ละวัน ก็สามารถใช้วิธีนี้เพื่อสุขภาพที่ดีและแข็งแรงได้

ประโยชน์ของการทำ Caloric Restriction ที่นอกเหนือจากการลดน้ำหนัก ยังช่วยในการป้องกันโรคและช่วยทำให้การควบคุมโรคจากยามีผลดีขึ้น อาจนำมาสู่การลดปริมาณยาที่รับประทานได้ในอนาคต

(N Engl J Med 2019;381:2541-2551)

1. ช่วยลดภาวะการดื้ออินซูลิน ทำให้ร่างกายสามารถนำน้ำตาลในเลือดไปใช้ได้ดีขึ้น ลดภาวะน้ำตาลสูงในเลือด ลดโอกาสพัฒนาไปเป็นผู้ป่วยเบาหวาน และในผู้ป่วยเบาหวานสามารถทำให้ควบคุมระดับน้ำตาลได้ดีขึ้น

2.ทำให้เซลล์ประสาทมีความทนทานต่อความเครียดและสารพิษที่ได้รับในแต่ละวันได้ดีขึ้น ซึ่งสารเหล่านี้เข้าร่างกายได้จากการรับประทานสารเคมีที่ปนเปื้อนมากับอาหาร ภาชนะ ถุงบรรจุภัณฑ์ การสูดดมสารพิษ PM 2.5

3.ไม่ขาดสารอาหาร จากการศึกษาการลดปริมาณอาหารที่รับประทานในผู้สูงอายุ โดยไม่มีภาวะขาดสารอาหารและแร่ธาตุที่สำคัญต่อร่างกายพบว่ามีส่วนช่วยให้ความจำดีขึ้น (PMID: 19171901

4.ลดปริมาณไขมันได้ดี ในคนที่ออกกำลังกายแบบ Weight Training จากข้อมูลการศึกษา สามารถทำ Caloric Restriction ได้โดยรับประทานอาหารตามปกติ 8 ชม งดอาหาร 16 ชม. และออกกำลังตามปกติได้โดยต้องไม่มีภาวะขาดสาร วิตามินและแร่ธาตุ

พบว่าในช่วง 8 สัปดาห์ของการทำ Caloric Restriction กลุ่มที่ทำการงดอาหารมีมวลไขมันที่ลดลง และสามารถรักษามวลกล้ามเนื้อได้ ไม่เสียมวลกล้ามเนื้อหากมีการวางแผนเรื่องอาหารในช่วง 8 ชม ที่รับประทานอาหารได้อย่างเหมาะสม ซึ่งจากผลการศึกษานี้ให้ข้อมูลว่าผู้ที่ออกกำลังกายสามารถลดปริมาณไขมันได้ดียิ่งขึ้น โดยไม่มีการเสียมวลกล้ามเนื้อหากมีการวางแผนเรื่องอาหารที่ถูกต้อง (PMID: 27737674)

5.ช่วยให้ความจำดีขึ้น การทำ Caloric Restriction ในช่วงเวลา 2 ปี สามารถทำให้ความจำใช้งาน (Working Memory) ดีขึ้นอย่างมีนัยยะสำคัญ(PMID: 30968820)

6. สุขภาพโดยรวมดีขึ้น ในกรณีเพศชายที่มีภาวะน้ำตาลเกินกว่าระดับปกติ แต่ยังไม่ถึงเกณฑ์การวินิจฉัยเป็นผู้ป่วยเบาหวาน (Prediabetes) เมื่อทำ Caloric Restriction โดยการรับประทานอาหาร 6 ชม และงดอาหาร 18 ชม มีผลให้ตับอ่อนสร้างอินซูลินได้ดีขึ้น ร่างกายตอบสนองต่ออินซูลินดีขึ้น จึงมีผลให้ลดระดับน้ำตาลในเลือดได้ นอกจากนี้ยังมีผลลดความดัน สารอนุมูลอิสระ และลดความอยากอาหารในเวลาต่อมาได้ด้วย

การทำ IF แบบได้ผลดี ต้องทำอย่างถูกต้องเหมาะสม

อย่างไรก็ตามการทำ Caloric Restriction ควรได้รับคำแนะนำจากแพทย์เพื่อประเมินรายบุคคลในส่วนของสภาพร่างกาย โรคประจำตัว ยาที่รับประทานที่ต้องปรับให้เหมาะสมในขณะทำการควบคุมอาหาร

นอกจากนี้ยังมีสิ่งที่ต้องตรวจวัด (Monitor) เพื่อความปลอดภัยและได้ผลดีที่สุดในการควบคุมอาหาร รวมถึงส่วนของสารอาหารหลัก โดยเฉพาะโปรตีน (Macronutrients) และแร่ธาตุ วิตามิน ที่ต้องรับประทานเสริม เพื่อป้องกันภาวะกล้ามเนื้อลีบ โรคที่เกิดจากการขาดแร่ธาตุและวิตามิน และภูมิคุ้มกันที่ต่ำลงมีผลต่อการติดเชื้อง่าย หากควบคุมอาหารไม่ถูกวิธี การผอมนั้นจะกลายเป็นคนผอมที่ดูไม่แข็งแรง โทรม และดูแก่ก่อนวัยได้

ข้อมูลโดย : พญ.วีราภรณ์ พุฒิวงศ์รักษ์

สำหรับผู้อ่านทุกท่านที่มีข้อสงสัยเพิ่มเติม ทีมแพทย์ V Square Clinic ทุกคนยินดีให้คำปรึกษาฟรี โดยไม่มีค่าใช้จ่าย หรือสามารถปรึกษาหมอทาง inbox facebook หรือ Line นี้ได้เลยครับ หมอตอบเองครับ

บทความแนะนำ

---

ฉีดฟิลเลอร์ใต้ตา ปัญหาที่เจอได้ ทำไมบางคนถึงเป็นก้อน หลังฉีดเต็มแค่ไหน 2025

Reading Time: 8 minutes- ร้อยไหมหน้าเรียว ในกรุงเทพฯ ที่ไหนดี ? - ร้อยไหมหน้าเรียว ที่ไหนดี ? ก่อนร้อยไหมควรพิจารณาอะไรบ้าง ? - คลินิกร้อยไหมหน้าเรียวที่ได้มาตรฐาน สังเกตได้จากอะไร ? - วิธีการเลือกการร้อยไหมกับคลินิกร้อยไหม - ร้อยไหมหน้าเรียวกับแพทย์ที่มีประสบการณ์ดีอย่างไร ?

June 28, 2025 อ่านต่อ

Hifu ข้อดี – ข้อเสีย มีอะไรบ้าง ? อันตรายไหม ? ทำ H...

Reading Time: 4 minutes- Hifu ข้อดี - Hifu ข้อเสีย

โรคไขสันหลังอักเสบ ภัยเงียบที่ต้องระวัง รู้สาเหตุและแนวทา...

Reading Time: 2 minutes- โรคประสาทไขสันหลังอักเสบ คืออะไร ? - อาการแสดง โรคประสาทไขสันหลังอักเสบ - สาเหตุของโรคไขสันหลังอักเสบ - การตรวจวินิจฉัย โรคไขสันหลังอักเสบ - การรักษาโรคไขสันหลังอักเสบ

ภาวะเชื้อราในกระแสเลือด อันตรายแค่ไหน ? รู้แนวทางป้องกัน ...

Reading Time: 2 minutes- เชื้อราในกระแสเลือดอันตรายแค่ไหน ? - อาการและอาการแสดงของผู้ที่มีการติดเชื้อ Candida ในกระแสเลือด - การวินิจฉัยภาวะติดเชื้อ Candida ในกระแสเลือด - การรักษาภาวะติดเชื้อ Candida ในกระแสเลือด - สรุปแนวทางการป้องกันการติดเชื้อ Candida ในกระแสเลือด

โรคติดเชื้อโนโรไวรัส (Norovirus Infection) ตัวการอาการท้อ...

Reading Time: 2 minutes- รู้จักเชื้อโนโรไวรัส Norovirus - สาเหตุที่ทำให้เชื้อโนโรไวรัส (Norovirus Infection) ระบาด - เช็กอาการต้องสงสัยติดเชื้อ Norovirus - การตรวจวินิจฉัยโรค - แนวทางการรักษา-ป้องกัน โรคติดเชื้อโนโรไวรัส

บทความทั้งหมด