สิวหัวช้าง
สิวหัวช้าง รักษาอย่างไร ? ป้องกันอย่างไรไม่ให้เป็นสิวซ้ำซาก
สิวหัวช้าง ถือเป็นปัญหาสิวที่เห็นได้ชัดเจน ลักษณะจะเป็นตุ่มใหญ่ ปวด บวม แดง คนไข้จะรู้สึกเจ็บและรำคาญ ยิ่งอักเสบหรือมีเม็ดใหญ่มาก ๆ เวลาหายแล้วก็อาจทิ้งรอยแผลเป็น (Keloid) จากสิวไว้อีก ดังนั้นเมื่อเป็นสิวหัวช้างแล้วต้องรีบรักษาครับ
ในบทความนี้หมอบอกถึงสาเหตุการเกิดสิวหัวช้าง มีปัจจัยอะไรบ้างที่กระตุ้นให้เกิดสิว รักษาอย่างไร และมีวิธีป้องกันอย่างไรไม่ให้เกิดสิวซ้ำซาก
สารบัญ สิวหัวช้าง
สิวหัวช้าง คืออะไร ?
สิวหัวช้าง (Acne Conglobata) คือ สิวอักเสบหรือสิวอุดตันประเภทหนึ่งครับ แต่มีความรุนแรงมากกว่า เพราะมีอาการอักเสบบริเวณกว้างลึกลงไปในชั้นผิว เกิดจากเชื้อแบคทีเรีย P.acnes (Propionibacterium acnes) มีการเจริญเติบโตและดึงดูดเซลล์เม็ดเลือดขาวเข้ามารวมตัวอยู่ในตุ่มสิว บวกกับในตัวแบคทีเรียมีเอนไซม์สำหรับย่อยน้ำมัน (Sebum) ให้กลายเป็นกรดไขมัน จึงกระตุ้นให้สิวเกิดการอักเสบได้
สิวหัวช้างเป็นสิวอักเสบที่จะมีหัวหรือไม่มีหัวก็ได้ (บางรายอาจพบหัวสิว 2-3 หัวอยู่ในสิวเม็ดเดียว) ระยะเริ่มจะเป็นตุ่มแดง ๆ ไม่มีหัวครับ ก่อนจะอักเสบขึ้นเรื่อย ๆ มีอาการปวด บวม แดง และมีหนองตามมา
“ ข้อควรรู้ : หนอง (Pus) คือ ของเหลวสีขาวเหลือง หรือ สีน้ำตาลอ่อน เมื่อสิวมีการอักเสบ จะมีหนอง ส่วนใหญ่ประกอบด้วยเซลล์เม็ดเลือดขาวที่ตายแล้ว และเชื้อแบคทีเรียหรือเชื้อราที่ก่อให้เกิดการอักเสบ ”
สิวหัวช้างเกิดจากอะไร ?
สาเหตุการเกิดสิวหัวช้าง เกิดได้จากการทำงานของฮอร์โมนร่างกาย และพฤติกรรมที่รบกวนผิวมาก ๆ ครับ
- ปัจจัยจากการทำงานของฮอร์โมนที่ทำให้เกิดสิว
- การเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน ที่ทำให้ร่างกายผลิตแอนโดรเจนเกิน (Hyperandrogenism/Hyperandrogenemia) ทำให้ผิวผลิตน้ำมันออกมาเป็นจำนวนมาก จนเกิดการอุดตันของรูขุมขน และเป็นสิวรุนแรง
- การทำงานของแบคทีเรีย C.acne ที่เพิ่มจำนวนมากขึ้น ระบบภูมิคุ้มกันจะกระตุ้นให้รูขุมขนเกิดการอักเสบเพื่อกำจัดเชื้อแบคทีเรียที่เพิ่มขึ้น ทำให้เป็นสิวอักเสบ
- ต่อมไขมันผลิตไขมันออกมามากเกินไป (Excessive sebum production)
- การอักเสบและการตอบสนองของระบบภูมิคุ้มกัน (Inflammation and immune response) เมื่อมีสิ่งแปลกปลอมเข้าไปสู่ร่างกาย เช่น เชื้อโรค แบคทีเรีย
- เซลล์ในรูขุมขนเพิ่มจำนวนเซลล์มากเกินไป (Follicular epidermal hyperproliferation)
- ปัจจัยจากพฤติกรรมที่รบกวนผิว
- การใช้มือที่ไม่สะอาดลูบ เช็ด หรือสัมผัสหน้าบ่อย ๆ
- ล้างเครื่องสำอางไม่สะอาด ใช้เครื่องสำอาง ครีมบำรุง ที่ไม่เหมาะกับผิว
- ออกกำลังกายขับเหงื่อมากเกินไป (เหงื่อกับความมันเป็นสาเหตุการเกิดสิวได้)
- นอนดึก พักผ่อนน้อย มีความเครียด
- ดื่มน้ำน้อย ตากแดดบ่อย ๆ ทำให้ผิวแห้ง
นอกจากนี้สิวหัวช้าง ยังอาจเกิดได้จากกรรมพันธุ์ หรือผลข้างเคียงของยาบางชนิด เช่น ลิเทียม, คอร์ติโคสเตียรอยด์ รวมถึงปัจจัยของฝุ่นและมลภาวะต่าง ๆ
บริเวณที่มักเกิดสิวหัวช้าง
- สิวหัวช้างบริเวณแก้ม
- สิวหัวช้างบริเวณจมูก
- สิวหัวช้างบริเวณคาง
- สิวหัวช้างบริเวณหลัง
- สิวหัวช้างบริเวณหน้าอก
วิธีรักษาสิวหัวช้าง
1.ทายารักษาสิวหัวช้าง
เป็นการใช้ยาทาบนผิวหนังบริเวณที่เป็นสิวหัวช้าง ยาจะออกฤทธิ์ลดการอักเสบของผิว ลดการทำงานของต่อมผลิตไขมัน ลดจำนวนแบคทีเรีย ลดการระคายเคืองของผิว โดยยาที่ใช้จะเป็นในกลุ่มของ Retinoids, Benzoyl peroxide, Azelaic Acid หรือหมออาจพิจารณาใช้ร่วมกับยากลุ่มอื่น ๆ เพื่อให้ได้ผลการรักษาที่มีประสิทธิภาพมากขึ้น ตามระดับความรุนแรงของสิวหัวช้างของแต่ละคน
2.ฉีดยารักษาสิวหัวช้าง
เป็นการใช้ corticosteroids ฉีดเข้าที่สิวโดยตรง จะช่วยรักษาการอักเสบของสิวโดยไม่ต้องกรีดเอาหนองออก และให้ผลลัพธ์ที่ดี สิวจะยุบลงอย่างรวดเร็ว แต่ก็มีข้อควรระวัง เพราะไม่สามารถฉีดสิวได้ทุกตำแหน่ง ฉีดแล้วอาจทิ้งรอยขาว ๆ หรือทำให้ผิวยุบตัวบุ๋มลงไปได้ ต้องใช้ปริมาณยาที่เหมาะสม จึงควรฉีดกับแพทย์ที่เชี่ยวชาญเท่านั้น
3.กินยารักษาสิวหัวช้าง
ตัวยาจะช่วยปรับฮอร์โมน ฆ่าเชื้อแบคทีเรีย และลดการทำงานของต่อมไขมัน ลดการอักเสบของสิว ยาที่นิยมใช้จะเป็นตัวยาในกลุ่ม ยาปฏิชีวนะ (Antibiotic and antibacterial agents), ยา Isotretinoin, Spironolactone, ยาคุมกำเนิด (ใช้รักษาสิวหัวช้างระยะเริ่มต้น)
4.กดสิวหรือการกรีดเอาหนองสิวโดยผู้เชี่ยวชาญ
เป็นการกรีดเอาหนองออกจากสิว เพื่อลดการอักเสบ แล้วจึงรักษาต่อไป แต่ปัจจุบันจะไม่แนะนำให้ทำครับ เพราะเป็นการแก้ที่ปลายเหตุ และมีความเสี่ยงที่จะเกิดการติดเชื้อและเป็นแผลเป็นได้ง่าย
5.ทำเลเซอร์และการบำบัดด้วยแสง
เป็นวิธีใหม่ในการรักษาสิวหัวช้าง เช่น เลเซอร์คาร์บอนไดออกไซด์, แสงบำบัด (Light therapy) ช่วยลดจำนวนแบคทีเรีย ลดการทำงานของต่อมไขมัน ลดการอักเสบ และลดรอยแดงจากสิว
สำหรับคนไข้ที่หลังจากรักษาสิวหัวช้างแล้วมีรอยดำ มีปัญหาหลุมสิว หมอมีวิธีลดรอยสิวแบบต่าง ๆ แนะนำให้ในบทความ ลดรอยสิว รอยแดง ให้หน้าใส วิธีไหนเห็นผล เลือกหัตถการทางการแพทย์วิธีไหนดี ?
วิธีดูแลผิวเพื่อไม่ให้เป็นสิวหัวช้าง
ดูแลรักษาความสะอาดใบหน้า
การดูแลรักษาความสะอาดเป็นขั้นตอนพื้นฐานในการป้องกันสิวครับ เพราะสิ่งสกปรกและแบคทีเรียที่ตกค้างบนใบหน้าก็เป็นหนึ่งในสาเหตุที่ทำให้เกิดสิว แต่ก็ไม่ควรล้างหน้าบ่อยเกินไป อาจทำให้หน้าแห้ง ขาดความชุ่มชื้น กระตุ้นให้ผิวผลิตน้ำมันมากขึ้นกว่าเดิม โดยควรล้างหน้าให้สะอาดวันละ 2 ครั้ง เช้า-เย็น
นอกจากนี้ควรเลือกใช้ผลิตภัณฑ์บำรุงที่เหมาะกับผิวหน้าของแต่ละคน เช่น ผิวมัน ผิวแห้ง ผิวผสม รวมถึงการเลือกใช้เครื่องสำอางที่ไม่ก่อให้เกิดการแพ้ หลังแต่งหน้าแล้วล้างเครื่องสำอางให้สะอาด หมั่นล้างแปรงบ่อย ๆ ก็จะช่วยป้องกันการสะสมของสิ่งสกปรก ลดการเกิดสิวได้เป็นอย่างดีครับ
เสริมความแข็งแรงให้ผิว
ผิวที่เป็นสิวได้ยาก คือผิวที่แข็งแรง สุขภาพดี มีความชุ่มชื้นและผลิตน้ำมันออกมาอย่างเหมาะสมครับ ยิ่งผิวแห้งมากต่อมไขมันก็ยิ่งต้องผลิตน้ำมันออกมามาก เกิดการอุดตันในรูขุมขน เป็นสาเหตุของการเกิดสิว สำหรับการเสริมความแข็งแรงให้ผิว ได้แก่
- ดื่มน้ำให้เพียงพอ 1.5-2 ลิตร จะช่วยรักษาความชุ่มชื้นให้ผิวได้
- ทาครีมกันแดด ป้องกันรังสี UVA, UVB เพราะความร้อนจากแสงแดดอาจทำให้ผิวเกิดการผลิตไขมันมากกว่าปกติ
- เสริมวิตามินให้ผิว เช่น การรับประทานวิตามิน, ฉีดวิตามินผิว, ฉีดมาเด้คอลลาเจน, เมโสหน้าใส
การเสริมความแข็งแรงให้ผิวด้วยการฉีดมาเด้คอลลาเจน
Made Collagen เป็นหนึ่งในยี่ห้อยาที่ใช้ฉีดเมโสหน้าใสครับ จริง ๆ แล้ว เมโสหน้าใสมีอีกหลายยี่ห้อ เช่น Tensonez, Neo-Glutanex Glow, Filorga, Alpha arbutin แต่ละตัวจะมีส่วนประกอบที่ออกฤทธิ์ต่างกันไป สำหรับคนที่มีปัญหาสิวบ่อย ๆ เป็นสิวซ้ำซาก หมอจะแนะนำให้ฉีดมาเด้คอลลาเจนครับ เพราะตัวยาจะออกฤทธิ์ในการลดสิวผด ลดผื่น ช่วยขับสารพิษ ลดผิวอักเสบ ปรับความสมดุล ช่วยให้ผิวแข็งแรง มีภูมิต้านทานที่ดี ไม่ถูกทำร้ายจากสภาพแวดล้อมหรือมลภาวะได้ง่าย
อ่านบทความเพิ่มเติม : ฉีดมาเด้คอลลาเจน คืออะไร ? made collagen 16 จุด ? ต่างจากเมโสหน้าใสอย่างไร ?
สิวหัวช้างบีบได้ไหม ?
สิวหัวช้างเป็นสิวอักเสบรุนแรงครับ ในบางครั้งเป็นสิวที่ยังไม่มีหัว ดังนั้นไม่ควรกดสิว บีบสิว เด็ดขาด เพราะอาจทำให้เชื้อลุกลามและเป็นวงจรสิวไม่จบไม่สิ้น ถ้าหากต้องการกดสิวแนะนำให้กดในขณะที่ยังเป็นสิวอุดตันอยู่ครับ จะช่วยป้องกันไม่ให้สิวอักเสบก่อตัวเป็นสิวหัวช้างที่รุนแรง
วิธีการดูแลเมื่อเป็นสิวหัวช้าง
เมื่อเป็นสิวหัวช้างแล้ว ควรดูแลเรื่องความสะอาด ลดต้นเหตุที่กระตุ้นให้เกิดสิว โดยสิ่งที่ไม่ควรทำเมื่อเป็นสิวหัวช้าง ได้แก่
- กด บีบเค้น สิวหัวช้าง ให้แตกออก
- สัมผัสบริเวณใบหน้าไม่จำเป็น
- ขัดถูผิวหน้าแรง ๆ บ่อย ๆ
- ใช้ผลิตภัณฑ์ไม่เหมาะกับผิว มีฤทธิ์รุนแรง เช่น ผลิตภัณฑ์ที่ผสมแอลกอฮอล์
“ ข้อควรรู้ : ความเชื่อผิด ๆ เกี่ยวกับการรักษาสิวหัวช้าง คือ การใช้ยาสีฟันแต้มสิวแล้วจะช่วยให้สิวยุบลง กระทรวงสาธารณสุข ได้ตรวจสอบข้อมูลและชี้แจงว่าไม่เป็นความจริงครับ แม้ในยาสีฟันจะมีส่วนประกอบบางอย่างที่เป็นชนิดเดียวกับยารักษาสิวแต่ก็ไม่มีความเข้มข้นมากพอ และยังอาจทำให้เกิดผลข้างเคียง เช่น ผิวแห้ง เป็นรอยแดง เกิดการระคายเคือง ทำให้ปัญหาสิวเป็นหนักกว่าเดิมได้ครับ ”
สิวหัวช้างอันตรายไหม ?
สิวหัวช้างไม่อันตรายครับ ไม่ได้สัมพันธ์กับการเกิดโรคต่าง ๆ แต่ถ้าพูดถึงการทำลายชั้นผิว ก็ถือว่ารุนแรงถ้าเทียบกับสิวชนิดอื่น ๆ เพราะมีขอบเขตที่กว้างและลึก หลังรักษาหายแล้วก็มักทิ้งรอยแผลเป็นจากสิวไว้ และอาจกลับมาเป็นซ้ำได้บ่อย ๆ
สิวหัวช้างเป็นกี่วันหาย ?
การรักษาสิวหัวช้างค่อนข้างใช้ระยะเวลาครับ อาจใช้เวลาหลายเดือน เพราะเป็นสิวที่มีการติดเชื้อถึงผิวหนังชั้นใน ทำลายผิวลงลึกและกว้าง ในเคสที่มีการอับเสบเรื้อรัง ภูมิคุ้มกันทำลายเนื้อเยื่อตัวเอง ก็จะทิ้งรอยแผล รอยสิว หรืออาจกลับมาเป็นซ้ำ ๆ ได้อีกถ้าไม่แก้ที่ต้นเหตุการเกิดสิว ทั้งนี้จะหายช้าหรือเร็วก็ขึ้นอยู่กับการตอบสนองต่อยาของคนไข้แต่ละรายด้วยครับ
สิวหัวช้าง สามารถหายเองได้ไหม ?
เนื่องจากสิวหัวช้างเป็นสิวอักเสบ จึงไม่สามารถหายเองได้ครับ หากปล่อยไว้ไม่รักษาจะทำให้เชื้อลุกลาม เป็นสิวอักเสบรุนแรงมากขึ้น ดังนั้นเมื่อเป็นสิวหัวช้างต้องใช้ยาเพื่อฆ่าเชื้อครับ
สรุป
สิวบางชนิดที่ไม่รุนแรง ใช้ยาแต้มก็อาจจะหายครับ แต่สิวหัวช้างเป็นสิวอักเสบที่มีการติดเชื้อ หมอจึงไม่แนะนำให้พยายามกด บีบ หรือรักษาด้วยตัวเอง เพราะจะยิ่งทำให้เกิดการติดเชื้อรุนแรงขึ้น ควรพบแพทย์เพื่อรับการรักษาอย่างถูกวิธี
นอกจากนี้การกำจัดปัจจัยที่ทำให้เกิดสิว รักษาความสะอาด เสริมความแข็งแรงให้กับผิว ช่วยไม่ให้เกิดปัญหาสิวหัวช้างซ้ำซาก เป็นวิธีป้องกันสิวทุกประเภทที่ให้ผลดีและยั่งยืน ดีกว่าเป็นแล้วต้องมารักษาทีหลัง เสี่ยงเกิดแผลเป็น หรือรอยสิวได้ครับ
สามารถ comment สอบถามเข้ามาด้านล่างได้เลยนะครับ หมอตอบเองครับ
เลเซอร์ขนขาครั้งแรกควรรู้อะไรบ้าง ข้อดี-ข้อควรระวัง เครื่องไหนดีที่สุด ต่างจากวิธีอื่นอย่างไร ?
Reading Time: 4 minutes - วิธีการกำจัดขนขา - หลักการทำงานของ Laser ขนขา - ข้อดี - ข้อควรระวังของการ Laser ขนขา - เลเซอร์ขนขาครั้งแรกควรเตรียมตัวอย่างไร ? - ข้อควรรู้ก่อนเลเซอร์ขนขา
เลเซอร์บิกินี่ คืออะไร ? มีกี่แบบ ? ทำกี่ครั้งถึงจะเห็นผล...
Reading Time: 4 minutes - เลเซอร์บิกินี่ คืออะไร ? - เลเซอร์บิกินี่ กับ บราซิลเลี่ยน ต่างกันยังไง ? - เลเซอร์บิกินี่อันตรายไหม ? - ความเสี่ยง และผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้น- หลังทำเลเซอร์บิกินี่
เลเซอร์ขนจิมิ กำจัดขนน้องสาวครั้งแรก เตรียมตัวอย่างไร ? เ...
Reading Time: 3 minutes - เลเซอร์ขนจิมิ คืออะไร ? - เลเซอร์ขนจิมิมีกี่แบบ ? แบบไหนเหมาะกับเรา ? - เลเซอร์ขนจิมิอันตรายไหม ? - เลเซอร์ขนจิมิช่วยอะไรได้บ้าง ? - ข้อดี ข้อเสียเลเซอร์ขนจิมิ มีอะไรบ้าง ?
collagen คืออะไร ? มีประโยชน์ต่อร่างกายอย่างไร ?
Reading Time: 4 minutes - collagen คือ - คุณสมบัติของ collagen - ประโยชน์ของ collagen ช่วยอะไรได้บ้าง ? - collagen นำไปใช้ทำอะไรบ้าง ? - collagen มีกี่ประเภท ?
Skin Booster คืออะไร ? ดีอย่างไร ? ช่วยเรื่องอะไรบ้าง ? เ...
Reading Time: 5 minutes Skin Booster คืออะไร มีความอันตรายหรือไม่ และเหมาะสำหรับใครบ้าง ? บทความนี้หมอจะพาไปค้นหาคำตอบของคำถามเหล่านี้ ว่าสกินบูสเตอร์แต่ละตัวช่วยอะไรได้บ้าง สามารถฉีดได้ที่ตำแหน่งใดบ้าง ราคาเท่าไหร่ ฉีดอย่างไรให้คุ้มค่า ?
เลเซอร์ขนกี่ครั้งเห็นผล ? ต้องทำกี่ครั้ง ? ทำแล้วขนหายถาว...
Reading Time: 2 minutes - เลเซอร์ขนกี่ครั้งเห็นผล ? - เลเซอร์ขนทำแล้วขนหายถาวรไหม ? - เลเซอร์ขนต้องทำกี่ครั้ง ? - เลเซอร์ขนแล้วขนไม่หลุดเกิดจากอะไร ?
